Święty Jacek był synem Ziemi Śląskiej i pochodził z zasłu­żonego dla kościoła i narodu rodu Odrowążów, cieszącego się dużymi wpływami politycznymi na dworze książąt kra­kowskich. Urodził się w Kamieniu Śląskim w 1183 roku. Był synem Eustachego Odrowąża i Beaty. Na chrzcie otrzy­mał) imię jednego z rzymskich męczenników.

O dzieciństwie i młodości nie zachowały się żadne pewne informacje. Wykształcenie pobierał w Krakowie pod kie­runkiem swojego stryja Iwona Odrowąża, który wtedy był kanonikiem a później biskupem krakowskim.

Jacek Odrowąż pojawił się w historii około 1219 roku już jako człowiek dojrzały i kapłan; mimo młodego wieku pia­stował zaszczytną godność kanonika kapituły krakowskiej. W 1220 roku biskup Iwo Odrowąż udawał się do Rzymu. Zabrał ze sobą kanoników Jacka i Czesława Odrowążów oraz Hermana Niemca. W Wiecznym Mieście Odrowążowie i Herman wstąpili do zakonu św. Dominika de Gusman, który z grupą pierwszych swoich uczniów organizo­wał zakon wykształconych apostołów, poświęcających się nawracaniem heretyków, przeprowadzaniu reformy kościo­ła oraz misjom wśród pogan.

Pobyt Odrowążów w Rzymie nie trwał długo. Wielka doj­rzałość duchowa Jacka i Czesława, jak również przygoto­wanie teologiczne dawały gwarancje, że będą zdolni do peł­nienia swego apostolskiego zadania na terenach słowiań­skich.

Papież Honoriusz przekazał powracającemu do kraju Jackowi Odrowążowi następujące przesłanie: „Synu mój, idź, opowiadaj wszędzie zapomnianego lub nieznanego jeszcze Chrystusa, nieś miłość do Jego i naszej Matki, bądź świa­tłem Północy". Święty Jacek świadom swego apostolskie­go posłannictwa - wypełnił je.

Wracając do Polski już pieszo jako dominikanin założył w latach 1221-1222 klasztory dominikańskie. W Krakowie Jacek osiadł przy kościele Św. Trójcy i tam w roku 1222 założył pierwszy klasztor dominikański w Polsce. Następ­nie założył klasztory dominikańskie we Wrocławiu, Gdańsku i Kamieniu Pomorskim. Na Rusi założył klasztor w Ki­jowie. Dalszych jedenaście lat pracy wypełniło jego działalność w Prusach.

W roku 1243 Jacek Odrowąż powrócił do Krakowa i osiadł przy macierzystym klasztorze Św. Trójcy, gdzie spędził 14 lat. Był jeszcze w 1254 roku świadkiem uroczystości w Kra­kowie z okazji kanonizacji św. Stanisława. Jacek Odrowąż zmarł 15 sierpnia 1257 roku w dzień uro­czystości Wniebiowzięcia Najświętszej Marii Panny. Miał wówczas 74 lata.

Święty Jacek spoczywa w Krakowie w kościele św. Trójcy w marmurowym sarkofagu w dawnej swojej celi zamienio­nej na kaplicę.

Od najdawniejszych już czasów grób świętego stanowił ośro­dek jego kultu.

Wielokrotnie podejmowano starania o kanonizację Jacka Odrowąża. W 1592 roku papieżem został kardynał Aldobrandini jako Klemens VIII, który osobiście znał Polskę i kult oddawany przyszłemu świętemu. 14 marca 1594 r. papież Klemens VII zaliczył Jacka Odrowąża w poczet świętych.

Tekst aktu kanonizacyjnego brzmi:

„W imię Boga Wszechmogącego, Ojca, Syna i Ducha Swiętego, Świętych Apostołów Piotra i Pawła i w naszym imie­niu postanawiamy i oświadczamy, po zasięgnięciu rady braci naszych, że błogosławionej pamięci Jacek z Polski, należący do zakonu kaznodziejskiego jest świętym i należy go wciągnąć do spisu świętych".

Centralnym miejscem uroczystości pokanonizacyjnych w Polsce był Kraków. Wówczas powstała obszerna biografia świętego, która przyczyniła się do rozszerzenia jego kultu w kraju. Powstawały bractwa świętego Jacka a dominika­nie polscy obrali go za patrona swej prowincji. Kult św. Jacka sięgał i sięga bardzo daleko. Rozwinął się między innymi we Francji, Hiszpanii, Kanadzie, Ameryce Północnej i Chinach.

W dziejach Śląska - Jacek, święty o międzynarodowej sła­wie - zajmuje szczególne miejsce. Pewnym i potwierdzonym źródłem jest to, że kult św. Jacka kwitł szczególnie w Kamieniu Śląskim, gdzie się urodzili i w Rozbarku, gdzie prawdopodobnie bywał. Święty Jacek jest patronem kościelnej prowincji górnośląskiej, obejmującej trzy diecezje: katowicką, gliwicką i opolską. 14 sierpnia 1994 roku diecezja opolska otrzymała nowe sanktuarium, szczególnie bliskie wszystkim mieszkańcom gminy Gogolin. Jest nią odbudowana i odrestaurowana kaplica zamkowa w Kamieniu Śląskim, miejscu narodzin św. Jacka.

Jadwiga Lipińska