Święty Jacek Apostoł
Święty Jacek był synem Ziemi Śląskiej i pochodził z zasłużonego dla kościoła i narodu rodu Odrowążów, cieszącego się dużymi wpływami politycznymi na dworze książąt krakowskich. Urodził się w Kamieniu Śląskim w 1183 roku. Był synem Eustachego Odrowąża i Beaty. Na chrzcie otrzymał) imię jednego z rzymskich męczenników.
O dzieciństwie i młodości nie zachowały się żadne pewne informacje. Wykształcenie pobierał w Krakowie pod kierunkiem swojego stryja Iwona Odrowąża, który wtedy był kanonikiem a później biskupem krakowskim.
Jacek Odrowąż pojawił się w historii około 1219 roku już jako człowiek dojrzały i kapłan; mimo młodego wieku piastował zaszczytną godność kanonika kapituły krakowskiej. W 1220 roku biskup Iwo Odrowąż udawał się do Rzymu. Zabrał ze sobą kanoników Jacka i Czesława Odrowążów oraz Hermana Niemca. W Wiecznym Mieście Odrowążowie i Herman wstąpili do zakonu św. Dominika de Gusman, który z grupą pierwszych swoich uczniów organizował zakon wykształconych apostołów, poświęcających się nawracaniem heretyków, przeprowadzaniu reformy kościoła oraz misjom wśród pogan.
Pobyt Odrowążów w Rzymie nie trwał długo. Wielka dojrzałość duchowa Jacka i Czesława, jak również przygotowanie teologiczne dawały gwarancje, że będą zdolni do pełnienia swego apostolskiego zadania na terenach słowiańskich.
Papież Honoriusz przekazał powracającemu do kraju Jackowi Odrowążowi następujące przesłanie: „Synu mój, idź, opowiadaj wszędzie zapomnianego lub nieznanego jeszcze Chrystusa, nieś miłość do Jego i naszej Matki, bądź światłem Północy". Święty Jacek świadom swego apostolskiego posłannictwa - wypełnił je.
Wracając do Polski już pieszo jako dominikanin założył w latach 1221-1222 klasztory dominikańskie. W Krakowie Jacek osiadł przy kościele Św. Trójcy i tam w roku 1222 założył pierwszy klasztor dominikański w Polsce. Następnie założył klasztory dominikańskie we Wrocławiu, Gdańsku i Kamieniu Pomorskim. Na Rusi założył klasztor w Kijowie. Dalszych jedenaście lat pracy wypełniło jego działalność w Prusach.
W roku 1243 Jacek Odrowąż powrócił do Krakowa i osiadł przy macierzystym klasztorze Św. Trójcy, gdzie spędził 14 lat. Był jeszcze w 1254 roku świadkiem uroczystości w Krakowie z okazji kanonizacji św. Stanisława. Jacek Odrowąż zmarł 15 sierpnia 1257 roku w dzień uroczystości Wniebiowzięcia Najświętszej Marii Panny. Miał wówczas 74 lata.
Święty Jacek spoczywa w Krakowie w kościele św. Trójcy w marmurowym sarkofagu w dawnej swojej celi zamienionej na kaplicę.
Od najdawniejszych już czasów grób świętego stanowił ośrodek jego kultu.
Wielokrotnie podejmowano starania o kanonizację Jacka Odrowąża. W 1592 roku papieżem został kardynał Aldobrandini jako Klemens VIII, który osobiście znał Polskę i kult oddawany przyszłemu świętemu. 14 marca 1594 r. papież Klemens VII zaliczył Jacka Odrowąża w poczet świętych.
Tekst aktu kanonizacyjnego brzmi:
„W imię Boga Wszechmogącego, Ojca, Syna i Ducha Swiętego, Świętych Apostołów Piotra i Pawła i w naszym imieniu postanawiamy i oświadczamy, po zasięgnięciu rady braci naszych, że błogosławionej pamięci Jacek z Polski, należący do zakonu kaznodziejskiego jest świętym i należy go wciągnąć do spisu świętych".
Centralnym miejscem uroczystości pokanonizacyjnych w Polsce był Kraków. Wówczas powstała obszerna biografia świętego, która przyczyniła się do rozszerzenia jego kultu w kraju. Powstawały bractwa świętego Jacka a dominikanie polscy obrali go za patrona swej prowincji. Kult św. Jacka sięgał i sięga bardzo daleko. Rozwinął się między innymi we Francji, Hiszpanii, Kanadzie, Ameryce Północnej i Chinach.
W dziejach Śląska - Jacek, święty o międzynarodowej sławie - zajmuje szczególne miejsce. Pewnym i potwierdzonym źródłem jest to, że kult św. Jacka kwitł szczególnie w Kamieniu Śląskim, gdzie się urodzili i w Rozbarku, gdzie prawdopodobnie bywał. Święty Jacek jest patronem kościelnej prowincji górnośląskiej, obejmującej trzy diecezje: katowicką, gliwicką i opolską. 14 sierpnia 1994 roku diecezja opolska otrzymała nowe sanktuarium, szczególnie bliskie wszystkim mieszkańcom gminy Gogolin. Jest nią odbudowana i odrestaurowana kaplica zamkowa w Kamieniu Śląskim, miejscu narodzin św. Jacka.
Jadwiga Lipińska