W centrum Gogolina pomiędzy ulicami Strzelecką, Kościelną i Kolejową przez ponad 120 lat funkcjonowały nowoczesne, jak na ówczesne czasy, zakłady przemysłu wapienniczego. W połowie XIX wieku oddano do użytku przebiegający przez Gogolin odcinek kolei łączącej Opole z Kędzierzynem – Koźlem. W krótkim czasie, w pobliżu stacji kolejowej wybudowano piece szybowe. Liczni przedsiębiorcy m.in.: Bunke, Dombrowsky, Jaroszek, bracia Cassierer, Ring, Jalaffke, Stern, Działaś, Akerman, Friedlender, Röthcz sukcesywnie inwestowali w budowę zakładów wapienniczych w pobliżu traktu kolejowego.

Lokalizacja zakładów na tym terenie stała się impulsem do rozwoju Gogolina, który stał się ważną miejscowością i siedzibą dyrekcji zakładów, a zabudowania przemysłowe kształtowały krajobraz miejscowości do lat dziewięćdziesiątych XX wieku.

Widok na piece Bunke – Pacht, zlokalizowane w okolicy obecnego placu śródmiejskiego.

Praca w zakładach wapienniczych.

Po latach intensywnej działalności, w 1987 r. zaprzestano wypalania wapna w zakładach wapienniczych w Gogolinie, w 1992 r. wyłączono z ruchu przemiałownię i definitywnie zakończono działalność zakładów. W 1995 r. wyburzono silos młynowni wapna rolniczego. W grudniu 1999r. Gmina Gogolin przejęła od Zakładów Cementowo - Wapienniczych Górażdże S.A. opuszczone tereny przemysłowe w centrum Gogolina. W 2003 r. rozebrano piece szybowe Bunke – Pacht i pojawiła się wstępna koncepcja zagospodarowania tego terenu jako nowego centrum miasta.

W kolejnych latach powstawała koncepcja urbanistyczna zagospodarowania placu. W rezultacie teren poprzemysłowy podzielono w 2006r. na 7 mniejszych działek. W tym samym roku, w ramach przetargu, sprzedano działkę, na której obecnie zlokalizowany jest supermarket sieci POLOmarket. Pod koniec 2007 r. zlecono wykonanie dokumentacji projektowo – kosztorysowej na zagospodarowanie terenów po byłych zakładach wapienniczych, w 2008 r. uzyskano pozwolenie na realizację zadania.

W 2009 r. w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego pojawiła się możliwość pozyskania środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej na rewitalizację miejscowości, w tym nadanie nowych cech funkcjonalnych miejscom położonym w centrum, o charakterze poprzemysłowym, zdegradowanym w wyniku prowadzenia na tych terenach intensywnej działalności przemysłowej.

Gmina Gogolin przystąpiła do programu. Opracowano Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Gogolina na lata 2009-2013 (LPR), który uchwałą z dnia 29 kwietnia 2009 r. zaakceptowała Rada Miejska w Gogolinie.

W ramach programu rewitalizacji poddano analizie poszczególne kwartały miasta i przy uwzględnieniu wskaźników rozwoju wyznaczono tereny zdegradowane, które wymagają rewitalizacji, w tym tereny po byłych zakładach wapienniczych.

Opracowany program złożono do Urzędu Marszałkowskiego, gdzie dokonano oceny programów rewitalizacji miejscowości województwa opolskiego złożonych w ramach naboru.

Program rewitalizacji Gminy Gogolin (LPR) uzyskał piąte miejsce w województwie opolskim, został zaakceptowany przez Zarząd Województwa, co dało możliwość złożenia przez Gminę Gogolin wniosku o dofinansowanie zadań planowanych na terenie rewitalizowanym. Taki wniosek złożono w listopadzie 2009r., a planowane zadania to: budowa placu publicznego (I etap) oraz renowacja pieców wapienniczych (II etap).

Wartość całego złożonego projektu to kwota 2 273 183,53 zł (brutto), koszty kwalifikowane opiewają na sumę 2 273 183,53 zł (brutto) a przyznane dofinansowanie to kwota 1 408 919,15 zł (61,98 % kwalifikowalnych)

Po pierwszych przeprowadzonych przetargach wsparcie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO WO 2007-2013 na rewitalizację wynosi: 994 652,68 zł.

Obecnie zakończono realizację I etapu zadania, czyli budowę placu śródmiejskiego o powierzchni 4 148 m² (w tym: powierzchnia brukowana, zieleń ozdobna i trawnik).

W kolejnym etapie planowane jest zagospodarowanie terenu w sąsiedztwie pieców wapienniczych oraz remont pieców, którego celem będzie poprawa ich stanu technicznego i nadanie im nowych funkcji. Planuje się w efektowny sposób oświetlić odnowione piece, co może uczynić z nich atrakcję turystyczną.

W efekcie podjętych działań, w centrum Gogolina, gdzie pierwotnie trwała produkcja przemysłowa powstanie miejsce spotkań, a duża powierzchnia placu umożliwi jego wielofunkcyjne wykorzystanie np. na organizację przedsięwzięć kulturalnych. W okolicy placu organizowane będą jarmarki świąteczne, planowane jest wystawianie ogródków gastronomicznych i aranżowanie przenośnej zieleni.

Podjęte działania mają też na celu utworzenie centrum miasta, które w nowoczesny sposób będzie nawiązywać do lokalnego dziedzictwa i lokalnej historii. Warto podkreślić, iż program rewitalizacyjny ma też na celu wykorzystanie istniejących zabytków przemysłowych jako ozdobę miasta i element promocyjny.

Plac przed rewitalizacją

Zrewitalizowany plac śródmiejski

Oddany do użytku plac śródmiejski stanowi kolejny etap realizacji dużego zadania mającego na celu zagospodarowanie całego placu po zakładach wapienniczych. Tworzy też spójną całość z istniejącym skwerem przy Alei św. Urbana.

Plac w trakcie budowy